Pop-art

Nurt artystyczny, który nazwano pop-art narodził się w USA i Wielkiej Brytanii na początku lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku. Pop-art w sztuce przejawia konsumpcyjny styl życia ludzi, którzy zaczęli czerpać z dóbr materialnych.

Na ten rodzaj sztuki duży wpływ miała kultura masowa, którą tworzyły reklamy zarówno te telewizyjne, jak i banery, loga znanych firm, komiksy i kolorowe pisma szczególnie dla pań. Czerpano też z surrealizmu, który obecny w sztuce był od trzydziestu lat. Tym, co odróżniało pop-art od innych, dotychczasowych prądów w sztuce to to, że często wykorzystywał on do stworzenia dzieła coś, co już istnieje, np. jakieś znane zdjęcie reklamowe. Pop-art miał na celu przedstawić, przerobić je tak, by podkreślić jego kiczowatość i banalność.

W Wielkiej Brytanii za prekursorów pop-artu uważa się londyńską Independent Group, czyli grupkę młodych malarzy, rzeźbiarzy, architektów i innych przedstawicieli sztuki, którym nie odpowiadało „nabożne” podejście do sztuki i kultury. Ich ruch zawiązał się w 1952 roku. Prekursorem dzieł w stylu pop-art i twórcą nazwy tego nurtu był Eduardo Paolozzi. Ten rzeźbiarz stworzył serię collage z tego, co zebrał w ciągu kilku poprzednich lat we Francji. Były to przede wszystkim komiksy, reklamy, grafiki, okładki książek. Jego najbardziej znana praca to „I was a Rich Man’s Plaything”. Inni ważni twórcy z Wysp to: David Hockney, Peter Phillips, Richard Hamilton, Peter Blake.

Eduardo Paolozzi, Bunk, 1948

W Stanach Zjednoczonych, mimo że pop-art pojawił się w tym samym czasie, to dopiero w 1960 roku pod wpływem rynku reklamowego, który właśnie wtedy zaczął zaznaczać swoją obecność, rozwinął się jako zjawisko kulturalne. W tym kraju najważniejsi przedstawiciele tego nurtu to: Roy Lichtenstein, Jasper Johns, Robert Rauschenberg, Tom Wesselmann. To nie oni jednak najbardziej wryli się w ludzką swiadomość. Mistrzem pop-artu do dzisiaj, niezmiennie pozostaje Andy Warhol. Trudno jest przecież znaleźć kogoś, kto nie zna portretu zrobionego z kilku różnokolorowych zdjęć aktorki Marilyn Monroe lub plakatu przedstawiającego puszkę popularnej zupy.

Andy Warhol, Marilyn Monroe, 1962

W naszym kraju pop-art nie przyjął się tak jak na zachodzie. W twórczości takich artystów jak Jerzy „Jurry” Zieliński, Teresa Tyszkiewicz, Zdzisław Sosnowski, Janusz Haka widać tylko lekką inspirację tym kierunkiem sztuki.