Orfizm

Malarstwo początku XX wieku pełne było odłamów. Artyści czerpali inspiracje z różnych epok i dziedzin sztuki. Jednym z takich nurtów był kubizm orficzny, które został wprowadzony do kanonu sztuki w 1911 roku. Zapoczątkował go Guillaume Apollinaire. Orfizm narodził się z kubizmu. Był jego kontynuacją bądź zaprzeczeniem. Nazwa tendencji nawiązuje do imienia Orfeusza, mitycznego bohatera, symbolizującego artystów. Orfizm miał wyprowadzić malarstwo z bezbarwności, którą zainicjował kubizm. Nowy trend pełny był abstrakcji, barwnej ekspresji oraz liryczności. Sam Apollinaire za twórców orfizmu uznawał takich malarzy jak Delaunay, Duchamp, Kandinsky oraz Léger.

Robert Delaunay, Okno na świat, 1912

Orfizm pojawił się nagle. Był nową nazwą na niecodzienne malarstwo, które pojawiło się wśród kubistycznych artystów. Nurt związany z synchronizmem i symultanizmem, pełen był abstrakcji. Orfistyczne obrazy tworzyli różni malarze np. Picabia oraz Delaunay. Miał to być początek ewolucji kubizmu. Na płótnach dominowały czysty, jasny kolor. Całości była harmonijna, żywa i naturalna. Przykładami dzieł orfistycznych mogą być obrazy: „Dyski” lub „Okna” autorstwa Delaunaya. Ponadto malarstwo abstrakcyjne, czego orfizm był pierwszym przejawem, silnie wiązał się z innymi dziedzinami sztuki, zwłaszcza z muzyką. Zauważyć to można na pracach Frantiska Kupki, m.in. „Fuga w czerwieni i błękicie”. Orfiści swoje prace prezentowali na międzynarodowych wystawach. Pierwsze z nich odbyły się w Paryżu w 1912 i 1913 roku. Później malarzy można było spotkać w Monachium oraz w Nowym Jorku (1913).

Zdaniem wielu badaczy historii sztuki orfizm wykształcił się na bazie fowizmu i nie jest częścią lub etapem przejściowym kubizmu. Ten czysto abstrakcyjny trend w malarstwie trwał tylko kilka lat, do 1913 roku. Jego przedstawiciele czerpali z nauki o kolorach i teorie o ich wpływie na ludzkie zmysły. Swoją wiedzę wykorzystywali podczas tworzenia dzieł. Malarze z początku XX wieku chętnie eksperymentowali z nowymi konwencjami w sztuce i sposobami malowania. Jeden z głównych orfistów, Robert Delaunay zapoczątkował zupełnie nowy ruch artystyczny w amerykańskich malarstwie, określanych jako hard egde painting.