Rokoko jest europejskim nurtem stylistycznym obejmującym lata 1680-1750. Nazywane jest także „lżejszą wersją baroku”, ponieważ zachowuje typowe dla baroku bogactwo stylu, przy jednoczesnym skupieniu się na błahej tematyce. Sztuka rokoka obejmowała malarstwo, a także architekturę i rzemiosło.
Pojęcie rokoka, czyli rococo, wywodzi się od franc. rocaille oznaczającego ornament plastyczny, asymetryczny, zbudowany z form przypominających koguci grzebień, muszlę lub płomienie. Ten nurt stylistyczny najsilniej rozwinął się we Francji. Rokoko związane było głównie z życiem dworskim. Rozkwit tej epoki nastąpił za rządów Ludwika XV. Wówczas również charakteryzujące się swobodą, zmysłowością, wyrafinowaniem i dekoracyjnością rokoko rozpowszechniło się w Europie.
Canaletto, Łąki wilanowskie, 1775
Cechy charakterystyczne rokoka:
W sztuce rokoka chętnie sięgano po motywy mitologiczne, w szczególności przedstawiając bóstwa miłości (Afrodytę, Erosa) czy hulaszczego Dionizosa, Zeusa, Herę, Atenę. Obrazy ukazywały zabawy i spotkania towarzyskie. Zawierały one także delikatne podteksty erotyczne. Dużą popularnością cieszyły się zwłaszcza kobiece portrety. Posiadały one zazwyczaj niewielkie rozmiary. Często wykonywano je ulubioną techniką rokoka, czyli pastelami. W tym czasie malarstwo portretowe utraciło sztywność, jaką wyróżniał się barok, którą zastąpiono intymnymi wizerunkami utrzymanymi w delikatnym, jasnym kolorycie.
W malarstwie rokokowym ukazywano rozmaite sceny parkowe, które miały symbolizować beztroskę i zachwycać widza idyllicznymi krajobrazami. Tematyka scen była pełna lekkości i elegancji. Często zawierała ona postaci z commedia dell’arte oraz maskarad karnawałowych. W obrazach rokoka dominowała treść związana z wydarzeniami towarzyskimi na łonie natury bądź zabawami. Bohaterowie tych dzieł mieli na sobie stroje dworskie lub pasterskie. Malarstwo ścienne pod względem ozdobności dominowało nad obrazami sztalugowymi. Uwielbienie przepychu przeplata się w stylu rokokowym z pogodną, lekką treścią obrazów.
Francois Boucher, Leżąca dziewczyna, 1752
Przedstawiciele malarstwa rokoka:
Głównymi francuskimi malarzami doby rokoka byli: J.A. Watteau, F. Boucher, N. Lancret, J.M. Nattier, J.H. Fragonard, M.Q. de La Tour, J.B. Pater, J. Chardin.
Włochy zaś zdominowała tzw. szkoła wenecka, która tworzyli: Canaletto, G.B. Tiepolo, F. Guardi, G.B. Piazetta czy też M. Ricci oraz A. Magnasco.
W Anglii reprezentantami rokoka byli: J. Reynolds, T. Gainsborough i W. Hogarth.
W Polsce natomiast w stylu rokokowym malowali m.in.: S. Czechowicz, J.B. Plersch, W. Żebrowski. K. Wojnakowski oraz T. Kuntze.