Dominika - 16-01-2013

Nikifor Krynicki

Nikifor Krynicki, a tak naprawdę Epifaniusz Drowniak, urodził 21 maja 1895 roku w Krynicy, zmarł 10 października 1968 roku w Foluszu. Znany polski malarz, główny przedstawiciel prymitywizmu. Ojcem Nikifora był nieznany polski malarz, matką łemkowska żebraczka. Artysta żył w nędzy, zajmując się wyłącznie sztuką. Mówił bardzo niewyraźnie, przez co był uznawany za upośledzonego psychicznie. Dopiero z czasem jego prace zostały zauważone i docenione. A sam Nikifor Krynicki określony mianem wybitnego prymitywisty. Największa kolekcja obrazów i rysunków artysty zgromadzona jest w Muzeum Okręgowym w Nowym Sączu.

Nikifor Krynicki, Widok dworca kolejowego w Krynicy, 1935

Talent Krynickiego dostrzegł inny malarz, Roman Turyn. W 1930 roku ukraiński artysta zobaczył obrazy i od razu się nimi zachwycił. Największe wrażanie w pracach Nikifora robił kunszt, z jakimi dobierał kolory. Polski malarz zdobył sławę w środowisku artystycznym, to jednak nie przyczyniło się do sprzedaży jego obrazów. Nadal nie miał klientów na swoje płótna. Pierwsza wystawa miała miejsce dopiero w 1949 roku. Dzieła Nikifora można było podziwiać w warszawskiej sali SARP. Na kolejne wystawy artysta musiał poczekać kilka lat. W 1958 roku wystawa odbyła się w paryskiej galerii Diny Vierny, rok później w Amsterdamie, w Brukseli oraz w Liège. Dzieła Krynickiego prezentowane były również w Niemczech, m.in. w Baden-Baden, we Frankfurcie nad Menem oraz w Hanowerze.

Ostatnich osiem lat życia Nikifor Krynicki przebywał pod opieką malarza Mariana Włosińskiego. Młody adept sztuki starał się stworzyć swojemu mentorowi idealny warunki do tworzenia. Z czasem Włosiński został opiekunem prawnym Nikifora. A po jego śmierci zadbał, by jego twórczość nie została zapominana. Krynicki zmarł w Domu Pomocy Społecznej w Foluszu niedaleko Jasła. Grób artysty znajduje się na cmentarzu w Krynicy. Muzeum Nikifora mieści się w centrum Krynicy-Zdroju.

Nikifor Krynicki, Dymiące kominy

Na koncie Nikifora jest niemal 40 tysięcy dzieł. Wiele rysunków powstało na kawałkach kartonu czy papieru. Artysta malował nieustannie najczęściej portrety i lokalne krajobrazy. Do najważniejszych obrazów można zaliczyć:

• „Wieża Babel”,
• „Autoportret potrójny”,
• „Chrystus nauczający”,
• „Chrystus błogosławiący”,
• „Święta Weronika”,
• „Drewniany dom na tle pól”,
• „Biskup z Biblią”,
• „Budynki Połączone Kolejką Linową”,
• „Dymiące Kominy”.

Dokonania artysty uwieczniono w filmie fabularnym z 2004 roku pt. „Mój Nikifor”, który został wyreżyserowany przez Krzysztofa Krauzego, a w rolę Nikifora wcieliła się Krystyna Feldman.