Juliusz Kossak

Juliusz Kossak (szlacheckiego herbu Kos) urodził się 29 października 1824 roku w Nowym Wiśniczu. Należał do jednych z najwybitniejszych polskich malarzy. Zajmował się tematyką historyczną, specjalizując się konkretnie w scenach batalistycznych. Oprócz malarstwa zajmował się także rysunkiem i ilustracjami.

W malarstwie stosował technikę akwarelową, używając rozcieńczonego w wodzie pigmentu i malując nim na szybko wchłaniającym wodę porowatym papierze.

Jego ojciec, Michał Kossak, posiadał wieś Knihinin oraz był sędzią m.in. we Lwowie. Jego matka pochodziła z rodziny Sobolewskich. Juliusz posiadał także dwójkę braci.

Juliusz Kossak, Stadnina na Podolu, 1886

Od małego mieszkał we Lwowie, ucząc się u ojców Bazylianów. Skończył studia prawnicze na Uniwersytecie Lwowskim, założonym w 1661 roku przez króla Polski Jana Kazimierza. Jan Maszkowski, polski malarz i wychowanek Akademii wiedeńskiej, był dla Kossaka pierwszym nauczycielem malarstwa. Kolejnym, cenionym nauczycielem, który wpoił u Kossaka miłość do malowania koni, był wszechstronnie uzdolniony polski szlachcic Piotr Michałowski.

Kossak, dzięki protekcji Kazimierza i Juliusza Dzieduszyckich oraz Gwalberta Pawlikowskiego, w 1844 roku wkroczył w środowisko ziemiańskie, dzięki czemu jego kariera malarska mogła nabrać rozpędu. Dzięki znajomościom ze swoimi mecenasami, mógł przebywać na ich dworach oraz obserwować życie arystokracji. W tym czasie inspirując się środowiskiem, w którym przebywał, malował portrety, sceny z polowań i konie.

W 1855 roku, wraz ze swoją świeżo poślubioną żoną, Zofią Gałczyńską, wyjechał do Paryża, studiując przez kilka kolejnych lat paryskie zbiory muzealne. Również w Paryżu urodzili się trzej synowie państwa Kossaków: Wojciech, Tadeusz i Stefan. Wojciech Kossak także został malarzem.

W 1860 roku, otrzymawszy propozycję pracy w dziale artystycznym Tygodnika Ilustrowanego, zamieszkał w Warszawie. Kilka następnych lat spędził na malowaniu scen historyczno-batalistycznych i ilustrowaniu czasopisma.

Następnie przeniósł się do Monachium, będąc zainteresowanym sztuką europejską oraz dalszą potrzebą nauki i wymiany doświadczeń z zagranicznymi malarzami. Spędził tam rok, po czym powrócił do Polski i wraz z rodziną osiadł w Krakowie. Tam zakupił dworek zwany później Kossakówką, a do grona rodziny dołączyły dwie córki: Jadwiga i Zofia.

Dom państwa Kossaków był miejscem, gdzie spotykała się krakowska elita artystyczna, m.in. Henryk Sienkiewicz, Adam Asnyk i Józef Chełmoński.

Kossak, oprócz ilustracji, malował również akwarele dużego formatu. Z racji patriotycznego wychowania starał się na nowo wzbudzić zainteresowanie Polaków historią Polski, która po okresie rozbiorów nie miała własnej stolicy. Malował „ku pokrzepieniu serc”, tworząc przepiękne sceny batalistyczne. Oprócz przedstawianego polskiego rycerstwa, głównym elementem jego obrazów był koń.

Juliusz Kossak, Bitwa pod Ignacewem, 1865

Obrazy Juliusza Kossaka

Do jego najsławniejszych i najważniejszych dzieł zaliczyć trzeba np.: „Bitwę pod Ignacewem”, akwarelę powstałą w 1863 roku przedstawiającą polskie wojska powstańcze, „Sobieski pod Wiedniem”, powstały 1882 roku i przedstawiający scenę z Odsieczy wiedeńskiej, „Czarniecki pod Płockiem” – obraz przedstawiający przeprawę hetmana polnego koronnego Stefana Czarnieckiego przez Wisłę, „Bitwę pod Parkanami” (1883 rok) przedstawiającą wygraną bitwę Jana III Sobieskiego pod Parkanami czy obraz „Bitwa pod Raszynem” (1883 rok).

Kossak malował również seny rodzajowe, jak „Jarmark koński w Krakowie”, „Wesele krakowskie”, „Polowanie na wilki”, „Mohort prezentujący stadninę księciu Józefowi Poniatowskiemu” czy arcydzieło – „Stadninę na Podolu”. Oprócz tego wymienić można także portrety, jak np. księcia Poniatowskiego na koniu czy portret Lisowczyka na białym koniu.

Juliusz Kossak umarł 3 lutego 1899 roku w Krakowie.