Piotr Michałowski

Piotr Michałowski często nazywany jest „człowiekiem renesansu”, albowiem tak jak Leonardo da Vinci i Michał Anioł oprócz malarstwa i literatury zajmował się także naukami technicznymi oraz inżynieryjnymi.

Ten przedstawiciel romantyzmu w malarstwie polskim tworzył swe obrazy techniką olejną i akwarelową. W jego dorobku artystycznym są m.in. portrety („Kardynał”, „Seńko”), sceny batalistyczne („Somosierra”, „Bitwa krakusów”), scenki rodzajowe z życia wsi („Studium chłopca wiejskiego”, „Kobiety wiejskie”), a także wizerunki koni (np. „Koń w stajni”, „Ścigające się wozy”). Obrazy Michałowskiego cechowały się dużą ekspresją, doskonałym rysunkiem, świetną kolorystyką i szkicową fakturą malarską. Zachwycał się nim sam Pablo Picasso.

Piotr Michałowski, Zaprzęganie konia, 1832-1835

Michałowski urodził się 2 lipca 1800 r. w Krakowie w rodzinie ziemiańskiej. W wieku 13 lat pobierał lekcje rysunku u Michała Stachowicza, które kontynuował pod kierunkiem Józefa Brodowskiego oraz Franciszka Lampiego. Był studentem nauk matematyczno-przyrodniczych, humanistycznych i ekonomicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, a także prawa na Akademii w Getyndze. W latach 1823-30 był praktykantem w warszawskiej Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. W 1827 r. uzyskał on stanowisko naczelnika Oddziału Hutniczego. Za swoje administracyjne zasługi otrzymał order św. Stanisława. Podczas powstania listopadowego zajmował się nadzorowaniem produkcji broni tworzonej na rzecz tego zrywu. 1 lutego 1831 r. poślubił Julię, córkę Antoniego Ostrowskiego, z którą miał siedmioro dzieci. W tym czasie, po upadku powstania listopadowego udał się do Paryża i wszedł do Komisji Funduszów Emigracji Polskiej. Za granicą zapoznał się z malarstwem takich mistrzów jak Velásquez, van Dyck i Hals.

Powstały wówczas takie obrazy Michałowskiego jak:

• „Paweł Popiel na koniu”,
• „Konny pocztylion”,
• „Napoleon konno wydający rozkazy”.

Po powrocie do ojczyzny (1837 r.) mieszkał w Krakowie, a następnie Krzyżtoporzycach. To właśnie w tym majątku osiadł i zajął się gospodarowaniem na roli. Namalował wtedy m.in.:

• „Syn artysty na osiołku”,
• „Trzy głowy chłopskie”,
• „Dwa zaprzęgi pod skałą”.

W 1948 r. został prezesem Rady Administracyjnej Okręgu Krakowskiego, a 5 lat później – prezesem Towarzystwa Rolniczego Krakowskiego. Zmarł 9 czerwca 1855 r. w Krzyżtoporzycach. Jego ostatnie dzieła to:

• „Żydzi”,
• „Stajenni z końmi i psem”,
• „Amazonka”.

Dzieła Piotra Michałowskiego można zobaczyć w Muzeum Narodowym w Krakowie, Gdańsku, Kielcach, Wrocławiu, Poznaniu i Warszawie.